De psychoanalyse is een vorm van behandeling, die bij veel mensen tot de verbeelding spreekt: de psychoanalyticus zit achter een bank, waarop de analysant ligt.
Deze manier van werken is ontwikkeld door Sigmund Freud, de grondlegger van de psychoanalyse, en het blijkt nog steeds een geschikte manier te zijn om ruimte te geven aan onbewuste psychische processen van de analysant.
De psychoanalyse kent weliswaar een oude traditie, maar in de afgelopen honderd jaar hebben de psychoanalytische theorieën zich voortdurend ontwikkeld en aangepast aan de nieuwste (wetenschappelijke) inzichten. Meer dan doorgaans gedacht wordt, zijn de psychoanalytische theorieën onmisbaar gebleken in het begrijpen van psychische processen en stoornissen die daaruit kunnen voortvloeien. De invloed van de psychoanalyse beperkt zich dan ook zeker niet tot de psychoanalyse als behandelmethode. In het dagelijks leven spreken we immers niet zelden over ons onbewuste, over projectie of over een Freudiaanse verspreking. En ook andere wetenschappen maken gebruik van het psychoanalytische gedachtegoed, zoals de filosofie, de psychiatrie, de sociologie en culturele antropologie.